HẠ VỀ

HẠ VỀ

Hạ về trong sân vắng
Nắng rải hạt vàng hanh
Cánh phượng hồng trầm lặng
Chờ gót nhỏ xa xăm

Hạ về trong tiếng gió
Hanh vàng khúc Ve thương
Cánh phượng hồng vẫy nhớ
Sân trường vắng vương vương

Hạ về trong sân nhớ
Vàng hanh nắng đợi chờ
Cánh phượng hồng rưng đợi
Dáng Nhỏ xưa ngày thơ

UYỂN NHI
20/7/2012

 TẢN MẠN CUỘC SỐNG ĐỜI NGƯỜI

ÍCH KỶ VÀ VỊ THA

Sinh ra kiếp làm người, phải sống trong cuộc sống bộn bề, muôn mặt khôn lường, cuộc sống là chuỗi ngày mỗi con người tự hoàn thiện chính mình. Mỗi ngày là một bài học vô giá mà vô hình trung ta nhận được từ cuộc sống muôn màu muôn vẻ. Không ai có thể biết mình có hoàn hảo không. Và cần hoàn thiện những gì, quá trình hoàn thiện cần phải gạt bỏ đi cái khiếm khuyết và vun đắp thêm từng cái tốt dù rất nhỏ. "Vị tha" là phẩm chất chúng ta cần rèn luyện. "Ích kỉ" là điều mà mỗi người nên tìm cách gạt bỏ.

Ích kỉ là gì và thế nào là vị tha? Ích kỉ nghĩa là chỉ hành động vì lợi ích riêng của mình. Vị tha là chăm lo một cách vô tư đến người khác.

Người ích kỉ chỉ biết nghĩ đến mình. Họ luôn đặt lợi ích của bản thân lên trên tất cả. Và dĩ nhiên kẻ ích kỉ sẽ không dễ tha thứ nếu ai đó vô ý không làm vừa lòng mình. Trong khi người có lòng vị tha là người biết nghĩ đến người khác, biết tha thứ cho những lỗi lầm của họ, chuyện lớn hóa nhỏ, chuyện nhỏ thành không. Tất cả đều vui và yên ổn.

"Nhân vô thập toàn". Sống trên cõi thế nhân gian, trong cộng đồng thế giới loài người, cũng có khi ta không thể khẳng định mình và phán xét người khác đúng hay sai, tốt hay xấu. Nếu ta không đặt mình vào hoàn cảnh người ấy và ta không nhớ câu “Mỗi người vì mọi người, mọi người vì mỗi người” Vì sự ích kỉ luôn hiện diện trong ta, ta sẽ xem cái vô ý khiếm khuyết của họ là to tát, rồi ta phóng đại thêm, cũng như vết thương bé tí, ta quấy cho toét ra chảy máu đầm đìa, lở loét thật sâu thật rộng để lòng ta được hả hê, vì ta không thích ở họ một điểm nào đấy. Và ta cho rằng họ thật là đáng ghét, ta phải làm cho họ tổn thương quằn quại mới vừa lòng ta. Khi mọi lỗi lầm đều không được tha thứ thì mối quan hệ giữa người với người trên thế giới này sẽ như thế nào? Vị tha là một phẩm chất không thể thiếu để thắt chặt sợi dây thân ái giữa mọi người. Và ích kỉ là kẻ thù hùng mạnh nhất của lương tâm. Là con quỷ dữ luôn ám ảnh mọi người xung quanh khiến họ sợ hãi, bấn loạn tâm cang, điên đảo tâm thần, mạch máu co thắt, buồng tim đau nhói và hơi thở tạm bợ cõi trần tắt lịm …

Trong mỗi con người chúng ta, đều cũng tồn tại lòng ích kỉ. Người mạnh sẽ có khả năng đóng khung củi sắt con "quỷ" ích kỉ đó lại và khóa chặt, không cho nó thoát ra. Người yếu kém sẽ để nó tung hoành tác oai tác quái. Nhưng khung "củi sắt" nhốt lòng ích kỉ làm bằng "lương tâm" và "ý chí" vững chắc. Nếu con người không giữ vững được lương tâm và ý chí của mình thì "con quỷ" ích kỉ có thể thoát ra bất cứ lúc nào. Vì thế nên mới nói ích kỉ là kẻ thù hùng mạnh nhất của lương tâm. Và Macđen đã từng nói: "Tính ích kỉ là nguyên nhân của mọi sự tàn ác". Vì tính ích kỉ không những chỉ ảnh hưởng đến người xung quanh mà lòng ích kỉ còn làm hại chính người..."nuôi dưỡng" nó. Nó giống như ngọn gió sa mạc làm khô héo tất cả. Khô héo tâm hồn ta và khô héo tình cảm người khác dành cho ta nữa.

Ở bài thơ MÙA XUÂN NHO NHỎ, Tố Hữu đã viết:
"Nếu là con chim chiếc lá
Thì chim phải hót, chiếc lá phải xanh
Lẽ nào vay mà không có trả
Sống là cho đâu chỉ phải chỉ riêng mình" (Tố Hữu)

Lòng vị tha đứng bên kia chí tuyến với lòng ích kỉ. Người vị tha luôn nhìn người khác bằng cái nhìn của lòng nhân từ, tình thương yêu. Họ luôn đặt mình vào vị trí của đối phương để hiểu và cảm nhận tình cảm vui buồn của những con người quanh họ.

Con người cần sống cho vị tha chính là tự tôn trọng chính mình, như Vệ Bá đã từng nói: "Khoan dung, vị tha, bác ái là cái nền để kính mình". Để tha thứ và tỏ ra bao dung với người khác không phải dễ. Đơn giản hơn nghĩa là ai cũng biết đó là một điều tốt nhưng không phải tất cả đều làm được. Nó đòi hỏi người ta những phẩm chất nhất định. Có lẽ vì vậy mà Han-đa-rơ gọi những ai biết tha thứ là "những con người dũng cảm".

Thế nên học cách sống cho vị tha không phải dễ. Nhưng để tha thứ cho kẻ thù của mình lại càng khó gấp bội. Khi ta tỏ ra bao dung trước tội lỗi của kẻ thù chính là ta đang tự chiến thắng bản thân mình. "Tha thứ là bông hoa thượng hạng của chiến thắng" (Arixtot) Người chưa từng biết tha thứ cho kẻ thù thì chưa từng nếm một trong những thú vui tuyệt trần của thế gian. Và Khổng Tử từng dạy: "tiên trách kỉ, hậu trách nhân" (trước hãy trách mình, sau mới trách người khác). Người sống vị tha thường xét mình một cách nghiêm khắc và xét người khác một cách nhân ái, bao dung. Khắc khe với chính mình cũng là một trong những cách tiêu diệt lòng ích kỉ và xây dựng tính vị tha.

Hãy liên tưởng lòng vị tha giống như một vườn hoa quả. "Vị tha" trong suy nghĩ là đất lành mầu mở, "vị tha" trong lời nói là hoa nở và "vị tha" trong việc làm là hình thành quả ngọt. Từ lúc vun trồng cho tới khi ra hoa kết quả, lòng vị tha phải trải qua quá trình nuôi dưỡng lâu dài.

Trong cuộc sống, ta cần phân định rõ đâu là ranh giới giữa đúng và sai, ác và thiện. Từ đó lựa chọn cho mình một cách cư xử phù hợp. Phẩm chất thì không có chuẩn mực. Mỗi người phải có toà án lương tâm để định hướng cho hành động của mình. Không nên ích kỉ vì bản thân mà dìm chết người khác do tư lợi cá nhân mình, vì tham vọng, háo thắng, đề cao mình mà “Giẫm lên xác dồng bọn để tiến thân”. Biết bảo vệ quyền lợi cá nhân không có nghĩa là đạp đổ hạnh phúc của người khác, làm tổn thương lòng tự trọng người khác. Vị tha và ích kỉ cần áp dụng và hạn chế cho phù hợp. Làm được điều đó cuộc sống con người sẽ tốt đẹp hơn. Nhắc đến vị tha và ích kỉ, cũng có câu nói: "Thêm một chút vị tha và vứt đi một phần ích kỉ sẽ thấy cuộc sống là màu hồng" . Vâng cuộc sống có sắc hồng thì rất đẹp biết bao.

Uyển Nhi

Hôm liên hoan tất niên ở đơn vị, thằng bạn thân nhất của tôi (cùng cơ quan) cứ đè tôi ra mà châm chọc, nói sốc đầu tôi trước mặt sếp trên làm tôi nổi xung thiên, điện thoại mắng vốn... vợ nó (là lính cũ của tôi): chồng mi có vấn đề gì không sao lúc này cứ nhè bạn bè mà chọt thế ? Hôm nay, đọc bài này tôi mới thấy lẽ ra không nên mắng vốn làm gì, cứ makeno cho xong, đó mới là: "Thêm một chút vị tha và vứt đi một phần ích kỉ sẽ thấy cuộc sống là màu hồng".
Cảm ơn tác giả Uyển Nhi đã có một bài rất đáng để chúng ta suy gẫm.

Thailv

Kính chú Thái ạ !
Cảm ơn chú đã vào đọc những dòng suy nghĩ của cháu và chia sẻ ạ !

Vâng !
Ôi ! Cháu cảm nhận và hình dung ra buổi tiệc "liên hoan tất niên ở đơn vị chú, người bạn thân nhất của chú (cùng cơ quan) cứ đè chú ra mà châm chọc, nói sốc đầu chú trước mặt sếp trên" ... Trường hợp này, Hic ... hu hu hu ... Người bạn của chú cần nên vào đọc nhiều lần đoạn này :"Trong cuộc sống, ta cần phân định rõ đâu là ranh giới giữa đúng và sai, ác và thiện. Từ đó lựa chọn cho mình một cách cư xử phù hợp. Phẩm chất thì không có chuẩn mực. Mỗi người phải có toà án lương tâm để định hướng cho hành động của mình. Không nên ích kỉ vì bản thân mà dìm chết người khác do tư lợi cá nhân mình, vì tham vọng, háo thắng, đề cao mình mà “Giẫm lên xác dồng bọn để tiến thân”. Biết bảo vệ quyền lợi cá nhân không có nghĩa là đạp đổ hạnh phúc của người khác, làm tổn thương lòng tự trọng người khác."

@ Cháu thương và tội nghiệp chú quá ! ... Ôi trước mặt sếp và có rất đông người ! Tiệc vui mà lòng chú thì ... Hic ... Bỗng dưng cháu buồn quá chú à ! Cháu đa cảm nên thường buồn chia sẻ nỗi buồn của mọi người mà . Từ bé đã thế rồi ! Chuyện buồn của người khác, cháu cũng ứa nước mắt được đấy ! Bởi vậy trời ban cho cháu một trái tim nhỏ rất yếu mềm ...

Uyển Nhi

Buồn vương biển sóng đời người
Thuyền qua bão lớn đến nơi bến bờ
Sóng ơi đừng dữ nhấp nhô
Để thuyền cặp bến vô bờ bình an

Hic ... buồn quá ! Hu hu hu uuuuuuuuuuuuuuuuuuuuuu ... Khóc rồi

Uyển Nhi

TIM NHỎ CON ĐAU

Mẹ à tim nhỏ con đau
Buồn dâng sóng biển dạt dào triều xa
Mông mênh trời rộng bao la
Phải ngày xưa ấy con đà theo chân

Về bên mẹ cha chung gần
Nơi này vô cảm khoét dần tim đau !
Nhân gian tệ bạc làm sao
Tri ân, báo oán ... làm đau tim hồng !

Mẹ ơi, cha hỡi !!! Buồn dâng
Thế gian sao lắm bụi trần mắt đau !
Trời cao mưa đổ lệ trào
Mịt mù khói xám bay vào mắt con

Mẹ cha nâng gót son con
Người đời bạc ác lấm mòn vây dơ
Tri ân họ báo buồn ngơ...
... ngẩn ngờ nghệch quá tim khờ con đau !

Chữ nhân chữ nghĩa nơi nao!
Tri ân họ báo ác sao đành lòng?
Mẹ ơi đau lắm tim hồng !
Cha ơi nhói cả đáy lòng quặn đau !

Phải chi ngày ấy bay cao
Theo cha cùng mẹ bến giàu tình thương
Bên kia bờ cõi trùng dương
Vùng trời đất hứa đẹp đường tương lai

Ở đây qua tháng năm dài
Lòng người nham hiểm làm cay mắt sầu
Tri ân họ báo cơ cầu
Đắng bờ mi nặng giọt châu chảy tràn

Mẹ ơi con sẽ hợp đàn
Cha ơi con sẽ đường quang về nguồn
Bên cha bên mẹ thân thương
Vòm trời sáng rộng nẻo đường hân hoan

Uyển Nhi